De samenwerking tussen De Werkvennootschap (Vlaamse overheid) en het consortium BRAVO4 voor het project R4WO is officieel. Vandaag, 7 mei 2024, werden de contractdocumenten ondertekend waarmee de Vlaamse overheid, via De Werkvennootschap, de samenwerking start met BRAVO4, dat bestaat uit BESIX, EPICo, I4B – The Belgian Infrastructure Fund, RID PPP (Rebel en Abrdn) en Stadsbader voor de ombouw van de R4 Oost en West in het noorden van Gent. De Vlaamse Regering keurde op 22 maart 2024 het voorstel van gunningsbeslissing goed met inbegrip van de DBFM-overeenkomst tussen de beide partijen. Vanaf nu staat BRAVO4 in voor de ombouw van de R4 Oost en West ten noorden van Gent via een DBFM-formule: het ontwerp (Design), de bouw (Build), de financiering (Finance) en onderhoud gedurende 30 jaar (Maintain) worden op een geïntegreerde wijze aan BRAVO4 toevertrouwd.
Samen voor een veiliger havengebied
De Werkvennootschap (de organisatie van de Vlaamse overheid die haar schouders zet onder grote en complexe mobiliteitsprojecten) en BRAVO4 (het consortium dat gekozen is om het project te realiseren) starten in 2024 met de eigenlijke werken voor de ombouw van de R4 West en Oost. Deze Publiek-Private Samenwerking (PPS) is anders dan een klassieke aanbesteding. Het consortium staat zelf in voor de financiering van het project en ontvangt na de bouwfase gedurende dertig jaar een periodieke beschikbaarheidsvergoeding van de Vlaamse overheid. Dit geeft de overheid de mogelijkheid om een partij te selecteren op meer kwalitatieve criteria, zoals eigen inbreng in de ontwerpen, uitvoeringstechnieken, levenscyclusbenadering, milderende maatregelen en omgevingsmanagement. Ook wordt de private markt ten volle aangesproken om hun expertise mee in dit project te stoppen.
Partnerschap met BRAVO4
In de zomer van 2021 werd het consortium BRAVO4 aangeduid als voorkeursbieder. Zij dienden een offerte met de beste prijs-kwaliteitsverhouding in voor het uitvoeren van de DBFM-opdracht. In 2022 verfijnde BRAVO4 de basisontwerpen. Voor die verfijnde plannen heeft BRAVO4 intussen definitieve en uitvoerbare omgevingsvergunningen bekomen zodat de DBFM-opdracht recentelijk gegund werd en de DBFM-overeenkomst thans, samen met de financieringsovereenkomsten, kon worden gesloten (contract close en financial close). De financiering is tot stand gekomen via een vreemd vermogen financieringscompetitie (‘Debt Funding Competition’). Een syndicaat van Belgische en internationale banken en verzekeraars staan in voor de financiering van het project.
Het consortium start deze maand nog met voorbereidende werken en enkele snellere ingrepen. In augustus 2025 begint het met de grotere werken aan de 22 (kruis)punten op en langs de R4. Om de verschillende werken vlot op elkaar te laten aansluiten, gingen de voorbereidende (nuts)werken al van start. Begin 2031 wordt de totale ombouw afgerond.
Partnerschap met de omgeving
‘’Dit project had er nooit kunnen komen zonder de nauwe samenwerking met alle entiteiten, bedrijven en de omwonenden. De Werkvennootschap wil dan ook uitdrukkelijk iedereen bedanken uit de buurt, en ook Stad Gent, gemeenten Evergem en Wachtebeke, de Vlaamse Agentschappen MOW, DVW en AWV, Tuc-rail en Infrabel, de provincie Oost-Vlaanderen, nutsbedrijven en netbeheerders Farys, Synductis, Fluxys, Fluvius, De Watergroep, Elia , Proximus en uiteraard North Sea Port. Tot slot ook nog een woord van dank aan alle adviseur(bureau)s langs beide zijden’’ aldus Marijn Struyf, woordvoerder van De Werkvennootschap.
Visie op het project
De nieuwe R4 zal omgeving, mens én natuur met elkaar verbinden. Met het project wordt het verkeer op de R4 vlotter en veiliger, en de wijken eromheen rustiger en beter bereikbaar. Het gaat aan de westkant om het deel van de R4 tussen de N9 in Wondelgem en de E34 in Zelzate, en aan de oostzijde van het ‘Eurosilo’-knooppunt in Oostakker tot in Wachtebeke. Met deze ombouw investeert de Vlaamse overheid in vlotter en veiliger autoverkeer mét leefbare woonkernen en veilige en comfortabele fietspaden.
Het is een grote investering (726 miljoen euro, exclusief btw) in leefbaarheid op en rond de R4. In de toekomst vermindert het aantal op- en afritten en rijdt gemotoriseerd verkeer naar de belangrijkste kruispunten. Met nieuwe bruggen, tunnels en onderdoorgangen kan plaatselijk verkeer onder de R4 doorrijden of eroverheen. Zo rijdt het verkeer vlotter door en is er minder kans op gevaarlijke situaties tussen weggebruikers. De verbinding tussen woonwijken aan weerskanten van de R4 wordt hiermee ook een pak veiliger.
De bruggen en tunnels gaan jarenlang deel uitmaken van de publieke ruimte. Daarom is gekozen voor een mooi en functioneel ontwerp dat opgaat in de omgeving.
De Vlaamse ministers voor Begroting en Mobiliteit en Openbare Werken reageren tevreden: ''Dit is een grote mijlpaal voor ons als Vlaamse Regering, deze Publiek-Private Samenwerking zal de leefbaarheid en mobiliteit in het Gentse havengebied drastisch verbeteren. Het is de tweede grootste werf van Vlaanderen, we komen graag samen op 27/5 de schop in de grond steken om de werf ook daadwerkelijk af te trappen, maar De Werkvennootschap en BRAVO4 hebben vandaag de 'Contract Close' getekend. De deal is dus rond met de private partner, goed voor een investering van zo'n 720 miljoen euro (excl btw) volgens een DBFM-formule.''
Reactie vanuit De Werkvennootschap. Stijn Quaghebeur, voorzitter van de Raad van Bestuur: “We zijn trots dat wij momenteel aan de start staan van het grootste DBFM-project van België. We hebben er alle vertrouwen in dat we samen met BRAVO4 een succesverhaal zullen neerzetten voor de R4 West en Oost. We zijn blij dat we nu aan de vooravond staan van de effectieve start van de ombouw zelf. Zowel voor de havenbedrijven als de bewoners, het verkeer en de bredere omgeving zal de ombouw een groot, positief verschil maken. Niet alleen voor gemotoriseerd verkeer, maar zeker ook voor fietsers: met onze investeringen voor fietsverkeer realiseren we met dit project twee keer 15 km onafgebroken fietsinfrastructuur langs en over de R4. Dat gaat niet van vandaag op morgen natuurlijk. We zullen alle betrokkenen letterlijk en figuurlijk zo goed mogelijk door de werken loodsen. De werken duren tot 2031, maar dit is de tweede grootste werf van Vlaanderen''
Reactie Günther Muyshondt, projectdirecteur BRAVO4: “BESIX, EPICo, I4B – The Belgian Infrastructure Fund, RID PPP en Stadsbader zijn trots om dit project samen met De Werkvennootschap op te starten. R4WO staat voor verbinding: door het waarborgen van veilig verkeer verbinden we buurten, leefgemeenschappen, mens en natuur. Als consortium zetten wij onze schouders voor de volle 100% onder deze visie. De komende jaren zal er intens worden gewerkt, maar het resultaat zal er mogen zijn: een R4-omgeving die veiliger, vlotter bereikbaar en duurzamer is.”
